Τζόντι Φόστερ (γενν. 1962) Αμερικανίδα ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός

Η Τζόντι Φόστερ (Alicia “Jodie” Christian Foster, 19 Νοεμβρίου 1962) είναι Αμερικανίδα ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός. Ξεκίνησε την υποκριτική παίζοντας σε διαφημίσεις στην ηλικία των τριών. Ο πρώτος σημαντικός ρόλος της έγινε στην ταινία Ο Ταξιτζής (Taxi Driver) το 1976 σε σκηνοθεσία Μάρτιν Σκορσέζε, όπου υποδύθηκε μια προέφηβη πόρνη. Για την ερμηνεία της έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου. Την ίδια χρονιά πρωταγωνίστησε στην καλτ ταινία Το Κελάρι της Αγωνίας (The Little Girl Who Lives Down the Lane). Το 1989 βραβεύτηκε με το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία Οι Κατηγορούμενοι (The Accused), όπου υποδύθηκε μια γυναίκα που έπεσε θύμα βιασμού. Δύο χρόνια αργότερα πρωταγωνίστησε στο ψυχολογικό θρίλερ Η Σιωπή των Αμνών (The Silence of the Lambs) στο ρόλο της Κλαρίς Στάρλινγκ, μια εκπαιδευόμενη πράκτορα του FBI, που βοηθά στη σύλληψη ενός μανιακού δολοφόνου. Η ερμηνεία της έλαβε εξαιρετικές κριτικές και της χάρισε το δεύτερο Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου. Έλαβε την τέταρτη υποψηφιότητά της για Όσκαρ για την ταινία Νελ (Nell, 1994). Άλλες δημοφιλείς ταινίες της είναι οι Ανήλικοι Ριφιφίδες (Bugsy Malone, 1976), Απίστευτη Παρασκευή (Freaky Friday, 1976), Μάβερικ (Maverick, 1994), Επαφή (Contact, 1997), Δωμάτιο Πανικού (Panic Room, 2002), Σχέδιο Πτήσης (Flightplan, 2005), Ο Υποκινητής (Inside Man, 2006), Εκτός Εαυτού (The Brave One, 2007) και Ο Θεός της Σφαγής (Carnage, 2011).

Συνολικά η Φόστερ έχει βραβευτεί με δύο Όσκαρ, δύο Χρυσές Σφαίρες, τρία BAFTA και ένα Screen Actors Guild Award.

Η Φόστερ γεννήθηκε στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια από τους Έβελιν Έλα “Μπράντι” και Λούσιους Φίστερ Φόστερ ΙΙ. Ο πατέρας της εγκατέλειψε τη σύζυγό του λίγο πριν η Φόστερ γεννηθεί. Η μητέρα της για να συντηρήσει την οικογένεια εργαζόταν ως παραγωγός ταινιών. Αφού εμφανίστηκε σε αρκετές διαφημίσεις, η Φόστερ πραγματοποίησε το τηλεοπτικό της ντεμπούτο στο The Doris Day Show. Ο πρώτος της ρόλος σε ταινία έγινε το 1970 στην τηλεταινία Menace on the Mountain και ακολούθησαν αρκετές παραγωγές της Disney.

Η Φόστερ φοίτησε σε γαλλόφωνο πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες και αποφοίτησε το 1980. Έμεινε για αρκετά χρονικά διαστήματα στη Γαλλία και δούλευε εκεί ως έφηβη, ενώ μιλάει ακόμα τη γαλλική γλώσσα. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Γέιλ. Ήταν να αποφοιτήσει το 1984, αλλά η απόπειρα δολοφονίας του τότε Προέδρου της Αμερικής Ρόναλντ Ρήγκαν από τον Τζον Χίνκλεϊ Τζούνιορ, ο οποίος είχε εμμονή με τη Φόστερ, της προκάλεσε ανεπιθύμητη δημοσιότητα και αναγκάστηκε να κάνει ένα διάλειμμα ενός εξαμήνου από το Γέιλ.

Η Φόστερ έκανε σχεδόν 50 κινηματογραφικές και τηλεοπτικές εμφανίσεις πριν πάει κολέγιο. Ξεκίνησε την καριέρα της στην ηλικία των τριών σε τηλεοπτικές διαφημίσεις και έκανε το ντεμπούτο στην τηλεόραση το 1968 σε ένα επεισόδιο της σειράς Mayberry R.F.D. Η μητέρα της ήταν ο μάνατζέρ της. Το 1969 εμφανίστηκε σε ένα επεισόδιο της σειράς Gunsmoke. Το 1970 έπαιξε στην τηλεταινία Menace on the Mountain. Ως παιδί η Φόστερ έπαιξε σε αρκετές ταινίες της Disney, συμπεριλαμβανομένων των Ναπολέων και Σαμάνθα (Napoleon and Samantha, 1972) και Ο Μικρός Ινδιάνος (One Little Indian, 1973). Το 1976 πρωταγωνίστησε στην καλτ ταινία Το Κελάρι της Αγωνίας (The Little Girl Who Lives Down the Lane). Την ίδια χρονιά έπαιξε σε τρεις ταινίες. Η πρώτη ήταν Ο Ταξιτζής (Taxi Driver) σε σκηνοθεσία Μάρτιν Σκορσέζε, για την οποία έλαβε την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου. Η δεύτερη ταινία ήταν Ανήλικοι Ριφιφίδες (Bugsy Malone) και η τρίτη η ταινία Απίστευτη Παρασκευή (Freaky Friday), για την οποία έλαβε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα Α’ Γυναικείου Ρόλου σε Κωμωδία/Μιούζικαλ. Το 1977 βραβεύτηκε με δύο BAFTA, Καλύτερης Πρωτοεμφανιζόμενης και Καλύτερης Ηθοποιού σε Δευτεραγωνιστικό Ρόλο για τις ταινίες Ο Ταξιτζής και Ανήλικοι Ριφιφίδες.

Ο Τζον Χίνκλεϊ Τζούνιορ έπαθε εμμονή με την Φόστερ αφού είδε την ταινία Ο Ταξιτζής αρκετές φορές και την παρακολουθούσε όσο αυτή φοιτούσε στο Γέιλ, αποστέλλοντάς της ερωτικά γράμματά στο ταχυδρομείο του Πανεπιστημίου και μιλούσε μαζί της στο τηλέφωνο. Στις 30 Μαρτίου 1981 ο Χίνκλεϊ προσπάθησε να δολοφονήσει τον τότε Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόναλντ Ρήγκαν, πυροβολώντας και τραυματίζοντας τον Ρήγκαν και τρεις άλλους. Ισχυρίστηκε ότι έκανε αυτήν την απόπειρα για να εντυπωσιάσει την Φόστερ. Τα μέσα ενημέρωσης εισέβαλαν στην πανεπιστημιούπολη του Γέιλ τον Απρίλιο και ακολουθούσαν τη Φόστερ συνέχεια.

Ένας άλλος άνδρας, ο Έντουαρντ Ρίτσαρντσον, ακολουθούσε τη Φόστερ στο Γέιλ και σχεδίαζε να την πυροβολήσει αλλά αποφάσισε να μην το κάνει γιατί την έβρισκε πολύ όμορφη. Όλο αυτό προκάλεσε έντονο πρόβλημα στη Φόστερ και δημοσιογράφοι προειδοποιούντο εκ των προτέρων να μην αναφέρουν τίποτα σχετικό μπροστά της, καθώς ήταν γνωστό ότι έφευγε από συνεντεύξεις όταν γινόταν αναφορά στο όνομα του Χίνκλεϊ.

Σε αντίθεση με άλλα παιδιά αστέρες όπως Σίρλεϊ Τεμπλ και Τέιτουμ Ο’Νιλ, η Φόστερ επιτυχημένα προχώρησε σε ενήλικους ρόλους, αλλά όχι χωρίς δυσκολία, καθώς αρκετές από τις πρώτες της ταινίες αποδείχτηκαν εισπρακτικά αποτυχημένες όπως οι Η Πρώτη Φορά είναι η Καλύτερη (The Hotel New Hampshire, 1984), Στη Γωνιά του Δρόμου (Five Corners, 1987) και Stealing Home (1988). Πέρασε από δοκιμαστικό για την ταινία Οι Κατηγορούμενοι (The Accused, 1988). Πήρε το ρόλο και βραβεύτηκε με Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου και έλαβε υποψηφιότητα για BAFTA. Υποδύθηκε την εκπαιδευόμενη πράκτορα του FBI, Κλαρίς Στάρλινγκ, στο ψυχολογικό θρίλερ Η Σιωπή των Αμνών (The Silence of the Lambs) το 1991. Για την ερμηνεία της κέρδισε τη δεύτερη Χρυσή Σφαίρα και το δεύτερο Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου και το πρώτο της BAFTA. Η ταινία αποδείχτηκε τεράστια καλλιτεχνική επιτυχία, κερδίζοντας το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας αλλά και εισπρακτική αποφέροντας 272,7 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.

Το 1991, η Φόστερ έκανε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στην ταινία Ο Μικρός Κύριος Τέιτ (Little Man Tate), στην οποία και πρωταγωνιστούσε. Σκηνοθέτησε επίσης την ταινία Πίσω στο Σπίτι για τις Διακοπές (Home for the Holidays, 1995), μια μαύρη κωμωδία με τους Χόλι Χάντερ και Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ. Το 1992, η Φόστερ ίδρυσε μια εταιρία παραγωγής στο Λος Άντζελες. Αναλάμβανε παραγωγές κυρίως ανεξάρτητων ταινιών μέχρι που έκλεισε το 2001. Το 1993 πρωταγωνίστησε με τον Ρίτσαρντ Γκιρ στο αισθηματικό δράμα Sommersby. Το 1994 πρωταγωνίστησε με τον Μελ Γκίμπσον στο γουέστερν Μάβερικ (Maverick) και στη δραματική ταινία Νελ (Nell). Στο Νελ υποδύθηκε μια απομονωμένη γυναίκα, η οποία μιλάει μια δική της γλώσσα και πρέπει να επιστρέψει στον πολιτισμό. Για την ερμηνεία της έλαβε υποψηφιότητες για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Α’ Γυναικείου Ρόλου και βραβεύτηκε με Screen Actors Guild Award. Το 1997 πρωταγωνίστησε στην ταινία επιστημονικής φαντασίας Επαφή (Contact) σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Ζεμέκις. Η ταινία αποδείχθηκε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία με 171,1 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως και χάρισε στη Φόστερ άλλη μια υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα. Το 1999 πρωταγωνίστησε στο ριμέικ της ταινίας Ο Βασιλιάς κι Εγώ (The King and I, 1956) με τον τίτλο Η Άννα και ο Βασιλιάς (Anna and the King).

Το 2002, η Φόστερ αντικατέστησε τη Νικόλ Κίντμαν, η οποία αποχώρησε εξαιτίας ενός τραυματισμού, στο θρίλερ Δωμάτιο Πανικού που σκηνοθέτησε ο Ντέιβιντ Φίντσερ. Η ταινία αποδείχθηκε άλλη μια εισπρακτική επιτυχία αποφέροντας 196,3 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Ακολούθησε η γαλλική ταινία Οι Ατελείωτοι Αρραβώνες (Un Long Dimanche de Fiançailles) το 2004. Την επόμενη χρονιά πρωταγωνίστησε στο θρίλερ Σχέδιο Πτήσης (Flightplan), το οποία άνοιξε στην 1η θέση και έγινε άλλη μια μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Το 2006, συμπρωταγωνίστησε με του Ντένζελ Ουάσινγκτον και Κλάιβ Όουεν στην ταινία Ο Υποκινητής (Inside Man) και την επόμενη χρονιά στην ταινία Εκτός Εαυτού (The Brave One), για την οποία έλαβε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα Α’ Γυναικείου Ρόλου. Ακολούθησε η ταινία Ταξίδι στο Νησί της Φαντασίας (Nim’s Island, 2008), στη οποία έπαιξε μαζί με τον Τζεράρντ Μπάτλερ.

Το 2011 ξανασυνεργάστηκε με τον Μελ Γκίμπσον στην ταινία Ο Άλλος μου Εαυτός την οποία και σκηνοθέτησε. Την ίδια χρονιά πρωταγωνίστησε μαζί με τους Κέιτ Γουίνσλετ, Κρίστοφ Βαλτς και Τζον Σ. Ράιλι στην ταινία Ο Θεός της Σφαγής (Carnage) σε σκηνοθεσία Ρόμαν Πολάνσκι. Για τη ερμηνεία της έλαβε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα σε Κωμωδία ή Μιούζικαλ.

Η Φόστερ έχει δύο μεγαλύτερες αδερφές, τις Λουσίντα («Σίντι») Φόστερ και Κόνστανς («Κόνι») Φόστερ και έναν μεγαλύτερο αδερφό, τον Λούσιους Φίσερ “Μπάντι” Φόστερ. Με τον αδερφό της είναι αποξενωμένη πολλά χρόνια. Το 1997, ο αδερφός της έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο “Foster Child” στο οποίο δήλωσε: “Πάντα υπέθετα ότι η Τζόντι ήταν ομοφυλόφιλη ή αμφιφυλόφιλη”. Στο βιβλίο γράφει ότι η μητέρα τους έμεινε έγκυος με τη Φόστερ στο γραφείο του πατέρα τους τρία χρόνια μετά το διαζύγιο των γονιών τους, όταν η μητέρα τους πήγε στο πρώην σύζυγό της να ζητήσει χρήματα για να μεγαλώσει τα παιδιά. Επίσης ισχυρίζεται ότι άλλαξε το όνομά της από “Αλίσια” σε “Τζόντι” επειδή ήταν ένας κωδικός “Τζο Ντ” για τη σύντροφο της μητέρας τους, Τζοσεφίνα Ντομίνγκεζ. Η Τζόντι Φόστερ αποκάλεσε το βιβλίο “μια φτηνή κίνηση να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας και να βγάλει χρήματα, γεμάτη με θολές αναμνήσεις και φαντασιώσεις. Ο Μπάντι δεν έκανε τίποτα άλλο από τα να ραγίζει την καρδιά της μητέρας μας όλη του τη ζωή”.

Έχει δύο γιους, τους Τσαρλς “Τσάρλι” Φόστερ και Κρίστοφερ “Κιτ” Φόστερ. Γέννησε και τα δύο παιδιά αλλά δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητα του πατέρα των παιδιών.

Στις 19 Απριλίου 2014 η Φόστερ τέλεσε τον γάμο της στην Καλιφόρνια με τη φωτογράφο και ηθοποιό Αλεξάνδρα Χέντισον.