Ο Σπύρος Καλογήρου (Κυψέλη, 3 Νοεμβρίου 1922 – Πειραιάς, 27 Ιουνίου 2009) ήταν ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που ταυτίστηκε με τον ρόλο του κακού στην μεγάλη οθόνη. Χαρακτηριστική ήταν η τρεμάμενη φωνή του και το άγριο παρουσιαστικό του.
Μετά το δημοτικό τελείωσε την Σεβαστουπούλειο Εργατική Σχολή, όπου γράφτηκε για το φαγητό που προσέφεραν στους σπουδαστές μιας και η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή.
Από τα εφηβικά του χρόνια εργαζόταν ως φωτογράφος και διατηρούσε ένα φωτογραφείο μαζί με τον αδερφό του, το οποίο του εξασφάλιζε ικανοποιητικά κέρδη. Παράλληλα ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το θέατρο και έγραφε και στίχους, τους οποίους διάβαζε στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Εκεί τον άκουσε κάποτε ένας σκηνοθέτης και τον προέτρεψε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ηθοποιία και να γραφτεί σε μια σχολή υποκριτικής. Όταν ο Καλογήρου αρνήθηκε, ο σκηνοθέτης της ΥΕΝΕΔ επέμεινε και τελικά τον πήρε από το χέρι και τον πήγε στην Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου.
Εκεί εκτός από τα εφόδια που πήρε για την μετέπειτα καριέρα του, είχε την τύχη να γνωρίσει το 1952 και την γυναίκα της ζωής του, την κατά 13 χρόνια μικρότερή του ηθοποιό Ευαγγελία Σαμιωτάκη (1935-2017).
Καριέρα
Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1955, με τον θίασο του Ν. Χατζίσκου στον «Ερωτόκριτο» και ακολούθησε ο «Άμλετ». Η θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε ουσιαστικά να διαμορφώνεται με την ένταξή του στο «Θέατρο Τέχνης» του Καρόλου Κουν, το 1960, με το οποίο έπαιξε σε ιστορικές παραστάσεις (π.χ. «Όρνιθες», «Πέρσες») σε Ελλάδα και εξωτερικό. Συνεργάστηκε με τους θιάσους των Λαιμού, Ροντήρη, Μινωτή, Σολωμού, Κουν, Κατράκη, Μυράτ, Λαμπέτη, Κατερίνας κ.ά.
Έπαιξε σε πολλές ταινίες, και στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, και όταν έκανε αντίστοιχους ρόλους ήταν πολύ πειστικός. Συμμετείχε και σε πολλές θεατρικές παραστάσεις αλλά δεν είχε πολλές συνεργασίες με την γυναίκα του, καθώς εκείνη ήταν στο Εθνικό Θέατρο και ο ίδιος αχολούνταν με το ελεύθερο θέατρο. Μετά το ’80 έκαναν τον δικό τους θίασο, ανέβασαν παραστάσεις και πραγματοποίησαν περιοδείες.
Έπαιξε σε περίπου διακόσια θεατρικά έργα και σε όλα τα είδη του θεάτρου, κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, από θέατρο του παραλόγου (Ιονέσκο) μέχρι επιθεώρηση, αλλά και σε πολλά του ελληνικού δραματολογίου.
Από τους τελευταίους, χαρακτηριστικούς ρόλους του στη σκηνή, στον οποίο υπήρξε απολαυστικός, ήταν αυτός του Λουκά στο «Λόγω Φάτσας» του Γιώργου Διαλεγμένου, που σκηνοθέτησε ο Αντώνης Αντύπας στο «Απλό Θέατρο» (1993-1995). Το καλοκαίρι του 1996 εμφανίστηκε με τον Θύμιο Καρακατσάνη στο «Καραγκιόζη-Ντριμ», ερμηνεύοντας τον Μπάρμπα-Γιώργο, ενώ το 1999 έπαιξε στο πλευρό της Μιμής Ντενίση στο «Εγώ η Λασκαρίνα».
Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1955 στην ταινία του Ντίμη Δαδήρα «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας». Έκτοτε συμμετείχε σε περισσότερες από 60 ταινίες, μαζί με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού σινεμά. Εμφανίστηκε σε περίπου 55 ταινίες, ανάμεσά τους οι: «Η Αθήνα τη νύχτα», «Στεφανία», «Κοντσέρτο για πολυβόλα», «Η νεράιδα και το παλικάρι», «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά», «Η Μαρία της σιωπής», «Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο», «Στάκαμαν». Όμως, η ταινία που άφησε εποχή ήταν η «Λόλα», στην οποία ο Σπύρος Καλογήρου είχε πει την αξέχαστη φράση «Είναι πολλά τα λεφτά Άρη», προς τον τότε συμπρωταγωνιστή του Νίκο Κούρκουλο, για τα «μάτια» της Τζένης Καρέζη.
Το 1966, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση για την ερμηνεία του στη μικρού μήκους ταινία «Τζίμης ο Τίγρης» του Παντελή Βούλγαρη και οι κριτικοί κινηματογράφου τού απένειμαν το 1971 τον Αργυρό Απόλλωνα για τον ρόλο του στην ταινία «Κατάχρηση εξουσίας». Τιμήθηκε με τη Χρυσή Κεφαλή του «Θεάτρου Βαχτάγκοφ» της Μόσχας. Εμφανίστηκε και σε τηλεοπτικές σειρές («Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή»).
Προσωπική ζωή
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχε υιοθετήσει την τακτική «να τα πουλάς και να τα αγοράζεις όλα. Να τον ξεγελάσεις, να τον κλέψεις, να τον φέρεις βόλτα τον Γερμανό». Ο ίδιος υποστήριζε ότι υπήρξε σαλταδόρος, μαυραγορίτης, έμπορος λαθραίων τσιγάρων και λωποδύτης, χωρίς ποτέ κανείς να μάθει αν έλεγε αλήθεια ή όχι.
Αν και με την σύζυγό του είχαν αρκετά χρόνια διαφορά όταν πρωτογνωρίστηκαν (εκείνος ήταν 30 και εκείνη 18), συνέχισαν την γνωριμία τους και λίγο αργότερα παντρεύτηκαν. Το ζευγάρι έμεινε μαζί για περισσότερα από 50 χρόνια και απέκτησαν έναν γιο, ο οποίος τους χάρισε στην συνέχεια μια εγγονή, την μικρή Ευαγγελία.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής τους είχαν αποσυρθεί από το χώρο του θεάματος και περνούσαν τις περισσότερες ημέρες στο εξοχικό τους. Πέθανε στο Τζάνειο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν από την Πρωτομαγιά.
Ήταν υποστηρικτής του Παναθηναϊκού.
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| 1955 | Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας |
| 1957 | Της τύχης τα γραμμένα |
| 1959 | Λύγκος ο λεβέντηςΈγκλημα στο Κολωνάκι |
| 1960 | ΚασσιανήΜανταλένα
Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ Είμαι αθώος – Υπόθεση Ντρέυφους |
| 1962 | Η Αθήνα τη νύχταΨηλά τα χέρια, Χίτλερ
Εξομολογήσεις μιας μητέρας |
| 1963 | Αμόκ |
| 1964 | ΛόλαΗ Κύπρος στις φλόγες |
| 1965 | Οι εχθροίΑδίστακτοι |
| 1966 | Στεφανία5.000 ψέματα
Τζίμης ο τίγρης Κατηγορώ τους ανθρώπους |
| 1967 | Άγρια πάθηΤρούμπα ’67
Πυρετός στην άσφαλτο Κοντσέρτο για πολυβόλα Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω |
| 1968 | Αγάπη και αίμαΗ λεωφόρος του μίσους |
| 1969 | Το θύμαΤο ανθρωπάκι
Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα Η νεράιδα και το παλικάρι Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά Πανικός |
| 1970 | Ορατότης ΜηδένΟ Αστραπόγιαννος
Ένα αστείο κορίτσι Υπολοχαγός Νατάσσα Εν ονόματι του νόμου Η ζούγκλα των πόλεων |
| 1971 | Σ’ αγαπώΟ κατεργάρης
Εσχάτη προδοσία Η κόρη του ήλιου Κατάχρησις εξουσίας Ο επαναστάτης ποπολάρος |
| 1973 | Η Μαρία της σιωπήςΣτον αστερισμό της Παρθένου |
| 1974 | Η δίκη των δικαστών |
| 1975 | Ο κατάδικος |
| 1980 | Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο |
| 1981 | Τα τσακάλια |
| 1982 | Το κόκκινο τρένο |
| 1984 | Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ |
| 1985 | Ψηλός, λιγνός και ψεύταροςΑγκαλίτσας: ένα εξαγόμενο κορόιδο |
| 1986 | Κλεφτρόνι και τζέντλεμανΟ καβαλάρης των FM στέρεο |
| 1987 | Το διαμάντι του Διαμαντή |
| 1988 | I love you ΜήτσοΠαλικάρι στα θρανία |
| 1989 | Ο πανταχού παρώνΡαντεβού με το θάνατο
Ο καπετάνιος και η χορεύτρια Ο πρωτάρης μπάτσος και η τροτέζα Υπέρ επείγον Ο τελευταίος πειρασμός του Μήτσου |
| 1990 | Ο εραστήςΗ εκδίκηση του πατέρα |
| 2001 | ΣτάκαμανΟ καλύτερός μου φίλος |
| 2003 | Η Λίζα και όλοι οι άλλοι |
Βιντεοταινίες
| 1986 | Γκρηκ ΑμέρικανΔίδυμες και Πόντιες
Η μάνα της φόνισσας Ο εθνικός μας έρωτας Ο γυφτοαριστοκράτης Ένας τίμιος απατεώνας Διακοπές και πειρασμοί Ζωηρούλης και ερωτιάρης Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα |
| 1987 | Ο άγραφος νόμοςΓόητες και θηλυκά
Η γειτονιά των τρελών Η στρίγγλα ήταν άγγελος Ελλάς – Ελλήνων – Χωρικών Αετονύχιδες και χαζοπούλια Η γυναίκα μου ο τερματοφύλακας |
| 1988 | Βάρβαρος εραστήςΈνα μωρό για τρεις
Έρωτας στα κύματα Ανύπαντρος πατέρας Η ντίβα και ο πρωτάρης Ένας κορίτσαρος όλο μέλι Εγκέφαλος με βίδα και βαλβίδα |
| 1990 | Ο εραστήςΕπιχείρηση προίκα
Η καρδιά του πατέρα |
Τηλεοπτικές σειρές
| 1971 | 13ο ανακριτικό γραφείο | ΕΙΡΤ |
| 1972 | Παράξενος ταξιδιώτης | ΕΙΡΤ |
| 1973 | Δρόμος χωρίς γυρισμό | ΥΕΝΕΔ |
| 1974 | Οι δίκαιοιΑληθινές ιστορίες | ΕΙΡΤ |
| 1975 | Βασίλισσα Αμαλία | ΥΕΝΕΔ |
| 1976 | Το ταξίδι | ΥΕΝΕΔ |
| 1977 | Η θεατρίνα | ΕΡΤ |
| 1983 | Χαμογελάστε παρακαλώ | ΕΡΤ |
| 1984 | Ο θείος μας ο ΜίμηςΠαραμύθια πίσω απ΄τα κάγκελα
|
ΕΡΤ2 |
| 1989 | Το κανάλι των παρανόμων | ΕΤ2 |
| 1990 | Ο πρωτότοκος | ΕΤ2 |
| 1991 | Ο φόβοςΚαι εύθυμη και χήρα
Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα |
ΕΤ2ΑΝΤ1
MEGA |
| 1992 | Το μινόρε μιας καρδιάςΜπαμπάδες, γιοι και πειρασμοί | ΕΤ2 |
| 1993 | Η καλή πεθεράΤης Ελλάδας τα παιδιά | ΑΝΤ1 |
| 1993 | Το δις εξαμαρτείνΗ Ελίζα και οι άλλοι | MEGA |
| 1994 | Η γενιά των ’40Ο Πέτρος και τα κορίτσια του | STARMEGA |
| 1995 | Χαμένη σαν άνοιξη | ΕΤ1 |
| 1996 | Εκείνες και εγώΚαληνύχτα μαμά
Καλά ξεμπερδέματα |
ΑΝΤ1 |
| 1997 | Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχήΔύο ξένοι (πατέρας Μίνας) | MEGAΑΝΤ1 |
| 2000 | ΑλίκηΘα σε δω στο πλοίο | ΑΝΤ1ALPHA |
| 2002 | Τα φιλαράκια | ΑΝΤ1 |
| 2003 | Η νταντάΗ ιστορία της κωμωδίας | MEGAΑΝΤ1 |
| 2004 | Όλα στην ταράτσα | ALPHA |
Θεατρικές παραστάσεις
| σεζόν | παράσταση | ρόλος | θίασος | θέατρο | σκηνοθέτης |
|---|---|---|---|---|---|
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 | Το κράτος του θεού | Χοσέ Ουστιγιος | Θίασος Δημήτρη Μυράτ | Θέατρο Διάνα | Δημήτρης Μυράτ |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 | Νύχτα στη Μεσόγειο | Εθνικό Θέατρο Ελλάδας | Εθνικό Θέατρο – Κτίριο Τσίλερ | Κωστής Μιχαηλίδης | |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 | Οθέλλος | Ναύτης | Εθνικό Θέατρο Ελλάδας | Εθνικό Θέατρο – Κτίριο Τσίλερ | Αλέξης Σολομός |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 | Υπόθεσις Ντρέυφους | Ανρύ | Θίασος Δημήτρη Μυράτ | Θέατρο Διάνα | Δημήτρης Μυράτ |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 | Ο παγοπώλης έρχεται | Τζο Μοττ | Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» | Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν – Υπόγειο | Κάρολος Κουν |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 | Οργισμένα νιάτα | Συνταγματάρχης Ρέντφερν | Θίασος Δημήτρη Παπαμιχαήλ | Θέατρο Διάνα | Αλέξης Δαμιανός |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1972/1973 | Οι μικρές αλεπούδες | Μπεν Χάμπαρντ | Θίασος Έλλης Λαμπέτη | Θέατρο Διάνα | Ντίνος Δημόπουλος |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1993/1994 Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1994/1995 |
Λόγω φάτσας | Λουκάς | Καλλιτεχνικός Οργανισμός Φάσμα | Απλό Θέατρο | Αντώνης Αντύπας |
| Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1998/1999 | Ο εχθρός του λαού | Μόρτεν Κίιλ | Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας | Δημοτικό Θέατρο Πατρών | Κώστας Τσώνος |
Πηγές
Σπύρος Καλογήρου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Έλληνες – Ελληνίδες ηθοποιοί
- Θόδωρος Έξαρχος: “Έλληνες Ηθοποιοί – Αναζητώντας τις ρίζες”, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
