Σκίτσο του Ηλία Μακρή (Η Καθημερινή, 19/03/25)
- Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Το ενδεχόμενο να χάσει η Νέα Δημοκρατία τις επόμενες εθνικές εκλογές είναι ένα θέμα που απασχολεί έντονα την πολιτική σκηνή στη χώρα μας. Η πιθανότητα αυτή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως, λόγου χάρη, δημοτικότητα της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς και η δυναμική των άλλων πολιτικών κομμάτων, που παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η πορεία της ελληνικής οικονομίας, η ανεργία, ο πληθωρισμός και άλλα οικονομικά ζητήματα μπορούν να επηρεάσουν την ψήφο των πολιτών. Απρόβλεπτα γεγονότα (παραίτηση Δοξιάδη, πρόβλημα με Τσάφο), όπως φυσικές καταστροφές, διεθνείς κρίσεις ή πολιτικά σκάνδαλα, μπορούν να αλλάξουν την πολιτική κατάσταση. Οι πιθανές συνεργασίες μεταξύ των κομμάτων και η δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών μπορούν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Επιπλέον, σημαντικό ρόλο θα παίξει ο τρόπος με τον οποίο τα πολιτικά κόμματα επικοινωνούν με τους πολίτες και τα μηνύματα που στέλνουν μπορούν να επηρεάσουν την ψήφο τους. Η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές και η κατανομή των ψήφων μεταξύ των κομμάτων μπορούν να καθορίσουν το αποτέλεσμα. Συνεπώς, ενώ η Νέα Δημοκρατία έχει μια ισχυρή θέση στην πολιτική σκηνή, το ενδεχόμενο να χάσει τις επόμενες εκλογές δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, με την απώλεια 57 ανθρώπινων ζωών, έχει προκαλέσει βαθύτατο σοκ στην ελληνική κοινωνία και έχει πυροδοτήσει έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις. Η αντιπολίτευση έχει επικεντρώσει την κριτική της στην κυβέρνηση, χαρακτηρίζοντας το δυστύχημα “έγκλημα” και ζητώντας την απόδοση ευθυνών.
Ωστόσο, το ερώτημα αν αυτό το γεγονός και μόνο μπορεί να “γκρεμίσει” μια κυβέρνηση είναι περίπλοκο και εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση της κοινωνικής οργής και την ικανότητα της αντιπολίτευσης να την κεφαλαιοποιήσει πολιτικά.
Η διατήρηση του ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης και η πίεση για διαφάνεια και δικαιοσύνη μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική σταθερότητα. Η ικανότητα της κυβέρνησης να διαχειριστεί την κρίση, να αποδώσει ευθύνες και να λάβει μέτρα για την αποφυγή παρόμοιων τραγωδιών είναι καθοριστική. Η αντίληψη της κοινής γνώμης για την ειλικρίνεια και την αποτελεσματικότητα της κυβερνητικής αντίδρασης μπορεί να επηρεάσει την εμπιστοσύνη προς αυτήν. Η γενικότερη πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας, καθώς και η δυναμική των άλλων πολιτικών κομμάτων, παίζουν ρόλο. Τα τρέχοντα γεγονότα, όπως η οικονομική κατάσταση της χώρας, δύναται να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Η επίδραση του δυστυχήματος στην εκλογική συμπεριφορά και η διαμόρφωση της κοινής γνώμης θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα.
Πάντως, ενώ το δυστύχημα των Τεμπών έχει δημιουργήσει ένα βαρύ κλίμα και έχει προκαλέσει σημαντική φθορά στην κυβέρνηση, η δυνατότητα να γκρεμίσει την κυβέρνηση εξαρτάται από μια σειρά σύνθετων παραγόντων. Και θα έλεγε κανείς, παρά τις ακραίες αντικυβερνητικές επιθέσεις, φαίνεται σχεδόν αδύνατο η παρούσα αντιπολίτευση να απειλήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτό φυσικά, καταρχήν μπορεί να οφείλεται στην πολυδιάσπαση της αντιπολίτευσης. Επιπλέον στην ανικανότητά της να προτείνει εναλλακτικές πολιτικές. Δεν φτάνουν μονάχα τα συνθήματα που κινητοποιούν τους πολίτες. Παίζει καθοριστικό ρόλο και η ικανότητά της ή όχι να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μια ισχυρή θέση, η αντιπολίτευση μπορεί να αποτελέσει απειλή, εάν καταφέρει να κινητοποιήσει τους πολίτες και να παρουσιάσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση.
Το ενδεχόμενο συνεργασίας μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, είναι ένα θέμα που μπορεί να φέρει ανατροπές. Η πιθανότητα αυτή είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη υπό τις παρούσες συνθήκες. Παρά τις κοινές τους αναφορές στην κεντροαριστερά και την αριστερά, τα δύο κόμματα έχουν σημαντικές ιδεολογικές διαφορές, που αφορούν κυρίως την οικονομική πολιτική και την προσέγγισή τους σε κοινωνικά ζητήματα. Εξάλλου, οι σχέσεις μεταξύ των ηγεσιών των δύο κομμάτων είναι συχνά τεταμένες, με αλληλοκατηγορίες και προσωπικές επιθέσεις.
Είναι αλήθεια ότι ένα σημαντικό κομμάτι της εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ παραμένει επιφυλακτικό, αν όχι αρνητικό, απέναντι σε μια συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δύο πολιτικοί χώροι έχουν μακρά ιστορία αντιπαράθεσης, με διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες και πολιτικές πρακτικές. Οι σχέσεις μεταξύ των ηγεσιών των δύο κομμάτων έχουν σημαδευτεί από εντάσεις και αλληλοκατηγορίες. Το ΠΑΣΟΚ έχει παραδοσιακά απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο κεντροαριστερό κοινό, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προσελκύσει περισσότερο την αριστερή και ριζοσπαστική ψήφο. Πολλοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ανησυχούν ότι μια συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγήσει σε αλλοίωση της ταυτότητας και των παραδοσιακών αξιών του κόμματος.
Ωστόσο, υπάρχουν και παράγοντες που θα μπορούσαν να ευνοήσουν μια ενδεχόμενη συνεργασία. Παρά τις διαφορές τους, τα δύο κόμματα έχουν κοινές αναφορές σε θέματα όπως η κοινωνική δικαιοσύνη, η προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων και η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η ανάγκη για μια ισχυρή αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη μπορεί να οδηγήσει τα δύο κόμματα σε μια τακτική συνεργασία. Ένα μέρος της εκλογικής βάσης και των δύο κομμάτων επιθυμεί μια συνεργασία, προκειμένου να υπάρξει μια εναλλακτική λύση διακυβέρνησης.
Συνεπώς, ενώ η πλειοψηφία της εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ παραμένει αντι-ΣΥΡΙΖΑ, η πιθανότητα συνεργασίας δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς.
Είναι γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εντείνει τις προσπάθειές του για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, και αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την εκλογική του συρρίκνωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υποστεί σημαντικές εκλογικές απώλειες τα τελευταία χρόνια, και η δημοσκοπική του εικόνα δεν δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Η συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ευρύτερο μέτωπο απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και να αυξήσει τις πιθανότητες για μια εναλλακτική διακυβέρνηση. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ αποτελεί μια στρατηγική επιλογή για την πολιτική του επιβίωση και την αποφυγή της περαιτέρω περιθωριοποίησης. Η αλλαγή ηγεσίας στο ΣΥΡΙΖΑ, και η προσπάθεια για στροφή προς το κέντρο, έχει δημιουργήσει την ανάγκη για συνεργασίες. Ένα μέρος της εκλογικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί μια συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας ότι είναι απαραίτητη για την ανατροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Ωστόσο, η συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Υπάρχουν σημαντικές ιδεολογικές και προσωπικές διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων, καθώς και επιφυλάξεις από την εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ. Συνεπώς, ενώ ο φόβος της εκλογικής συρρίκνωσης είναι ένας σημαντικός παράγοντας που ωθεί τον ΣΥΡΙΖΑ προς την αναζήτηση συνεργασίας, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
