Κι ενώ τα πρότυπα μετανάστευσης επηρεάζονται από ένα μείγμα παραγόντων που κυμαίνονται από τον καιρό έως τις συγκρούσεις, τα στοιχεία φαίνεται να υποδηλώνουν συνέχιση της πτωτικής τάσης που παρατηρήθηκε το 2024, όταν οι παράτυπες διελεύσεις στα σύνορα προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 38% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, δήλωσε η Judith Sunderland από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch).

Η οργάνωση συγκαταλέγεται μεταξύ των πολλών που έχουν υποστηρίξει ότι η αυξημένη εστίαση της ΕΕ στην αποτροπή και το σφράγισμα των συνόρων της ωθούσε τους ανθρώπους να ακολουθούν πιο επικίνδυνες διαδρομές προς την Ευρώπη.

«Δεν πρόκειται μόνο για τις στατιστικές. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό έρχεται με κόστος ανθρώπους που πνίγονται στη Μεσόγειο, ανθρώπους που ξυλοκοπούνται στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας και τους σπρώχνουν πίσω στη Λευκορωσία – είναι άνθρωποι που εγκλωβίζονται σε διάφορους βάλτους, δάση και ερήμους εντός και στα περίχωρα της ΕΕ», δήλωσε η Sunderland. «Υπάρχει ένα τεράστιο ανθρώπινο κόστος πίσω από αυτούς τους αριθμούς».

Η μείωση του αριθμού των αφίξεων έρχεται καθώς το μπλοκ έχει συνάψει όλο και περισσότερες συμφωνίες με χώρες εκτός Ευρώπης, όπως η Λιβύη και η Τυνησία, όπου έχουν καταγραφεί πρακτικές όπως ξυλοδαρμοί, σεξουαλική βία και φυλακίσεις, αναφέρει ο Guardian.

«Το συμπέρασμα είναι ότι, στο βαθμό που η μείωση των αφίξεων οφείλεται στα αποτρεπτικά μέτρα της ΕΕ, τα μέτρα αυτά συνοδεύονται πολύ καθαρά από παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες η ΕΕ είναι επομένως συνένοχη», δήλωσε η Sunderland.

Η άποψη αυτή επαναλήφθηκε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Συνταγματικά και Ανθρώπινα Δικαιώματα (ECCHR), το οποίο έχει καταθέσει δύο καταγγελίες στο διεθνές ποινικό δικαστήριο σχετικά με τη μεταχείριση των μεταναστών και των προσφύγων στην περιοχή της κεντρικής Μεσογείου.

«Η μείωση των επίσημων αριθμών δεν σημαίνει ότι βλέπουμε λιγότερους ανθρώπους να μετακινούνται», δήλωσε η Allison West, ανώτερη νομική σύμβουλος του ECCHR. «Σημαίνει ότι βλέπουμε περισσότερους ανθρώπους να εγκλωβίζονται σε φρικτές συνθήκες στη Λιβύη και την Τυνησία που ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, με τη συνεργασία και την έγκριση της ΕΕ».

Για χρόνια η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συνέχιζαν να συνεργάζονται με τη Λιβύη για να αναχαιτίσουν τις αφίξεις μεταναστών στην Ευρώπη, παρά τα στοιχεία για αυθαίρετη κράτηση, βασανιστήρια, σεξουαλική βία και υποδούλωση, ανέφερε η West σε δήλωσή της. «Αυτές οι καταχρήσεις δεν είναι ακούσιες παρενέργειες της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Είναι προβλέψιμες συνέπειες μιας στρατηγικής που δίνει προτεραιότητα στον περιορισμό έναντι της προστασίας».

Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) δήλωσε ότι τα στοιχεία του υποδηλώνουν αύξηση των αναχαιτίσεων σκαφών που επιχειρούν να αναχωρήσουν από ορισμένες χώρες της Βόρειας Αφρικής, όπως η Λιβύη και η Τυνησία, γεγονός που μπορεί να συνέβαλε εν μέρει στη μείωση των αφίξεων.

«Παρά την πτωτική τάση, ο ΔΟΜ εξακολουθεί να ανησυχεί για τους θανάτους μεταναστών, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία μας, εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλοί», ανέφερε εκπρόσωπος του ΔΟΜ σε δήλωσή του.

Τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, τουλάχιστον 555 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο ή τον Ατλαντικό για να φτάσουν στην Ευρώπη, προστιθέμενοι στις περισσότερες από 3.500 ζωές που χάθηκαν πέρυσι κατά μήκος αυτών των διαδρομών, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΟΜ.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Unicef που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη, περίπου 3.500 παιδιά έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται στην κεντρική Μεσόγειο ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν στην Ιταλία τα τελευταία 10 χρόνια.