Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΤΑΣ
Η σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία είναι περίπλοκη και πολυεπίπεδη, επηρεασμένη από γεωπολιτικούς, οικονομικούς και στρατηγικούς παράγοντες. Ενώ η ΕΕ εκφράζει ανησυχίες για την κατάσταση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, η αντίδρασή της περιορίζεται από διάφορους παράγοντες. Η Τουρκία κατέχει στρατηγική θέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, ελέγχοντας τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων. Είναι μέλος του ΝΑΤΟ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή ασφάλεια. Η συνεργασία με την Τουρκία είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η τρομοκρατία, η μετανάστευση και η ενεργειακή ασφάλεια. Η Τουρκία είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Η διατήρηση οικονομικών σχέσεων θεωρείται σημαντική για τα συμφέροντα και των δύο πλευρών. Η Τουρκία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη. Η ΕΕ εξαρτάται από τη συνεργασία της Τουρκίας για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος.
Η ΕΕ προσπαθεί να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ της προώθησης των δημοκρατικών αξιών και της διατήρησης της συνεργασίας με την Τουρκία. Οι διπλωματικές και οικονομικές κυρώσεις μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις και να οδηγήσουν σε περαιτέρω απομάκρυνση της Τουρκίας από την ΕΕ. Η ΕΕ προσπαθεί να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία, προκειμένου να προωθήσει τον διάλογο και την επίλυση των διαφορών.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει μια δύσκολη κατάσταση, καθώς προσπαθεί να εξισορροπήσει τα συμφέροντά της με τις ανησυχίες της για την κατάσταση στην Τουρκία. Η γεωπολιτική και οικονομική σημασία της Τουρκίας, καθώς και ο ρόλος της στο μεταναστευτικό ζήτημα, περιορίζουν την ικανότητα της ΕΕ να ασκήσει ισχυρή πίεση.
Ναι, αλλά προέχει η δημοκρατία και η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταπατώνται στην Τουρκία…
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ένα σύνολο κρατών που βασίζεται σε δημοκρατικές αξίες και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βρίσκεται συχνά σε μια λεπτή ισορροπία όσον αφορά τις σχέσεις της με τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία.
Είναι αλήθεια ότι η ΕΕ έχει εκφράσει ανησυχίες για την κατάσταση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Ωστόσο, η αντίδρασή της περιορίζεται από τους γνωστούς παράγοντες που προβάλλονται, όπως είναι η γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας, οι οικονομικές σχέσεις και φυσικά το καυτό μεταναστευτικό ζήτημα
Παρά τις ανησυχίες, η ΕΕ επιδιώκει να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους διαλόγου με την Τουρκία, ελπίζοντας να επηρεάσει θετικά την κατάσταση. Οι διπλωματικές και οικονομικές κυρώσεις θεωρούνται από πολλούς ως έσχατη λύση, καθώς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω απομάκρυνση της Τουρκίας από την ΕΕ.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί από τους καλοπροαίρετους ότι η ΕΕ δεν κλείνει τα μάτια στα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία. Εκφράζει δημόσια τις ανησυχίες της και παρακολουθεί στενά την κατάσταση. Ωστόσο, η αντίδρασή της είναι συχνά περιορισμένη λόγω των παραπάνω παραγόντων.
Όσο και να κρίνουμε αρνητικά τη στάση της, από την πλευρά των ευρωπαϊκών αρχών θα τονίζεται ότι η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη για προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ότι η γεωπολιτική και οικονομική πραγματικότητα δημιουργεί περιορισμούς και φυσικά το πλέον σύνηθες, η ΕΕ επιδιώκει τον διάλογο ως μέσο πίεσης!
Μπορεί να πει κανείς ότι τελικά η στάση Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κυριολεκτικά υποκριτική, διότι μπροστά στα συμφέροντά της που κυρίως είναι οικονομικά δεν λογαριάζει τίποτε και πολύ περισσότερο αδιαφορεί για την καταπάτηση των δημοκρατικών θεσμών σε μια χώρα με την οποία εξακολουθεί να συνομιλεί και να την θεωρεί “προς ένταξη”
Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην Τουρκία έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και κριτικές, με πολλούς να την χαρακτηρίζουν ως υποκριτική. Είναι γεγονός ότι η ΕΕ, παρά τις ανησυχίες της για την κατάσταση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, συνεχίζει να διατηρεί στενές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με τη χώρα.
Η ΕΕ προσπαθεί να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ της προάσπισης των δημοκρατικών αξιών και της διατήρησης των συμφερόντων της. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση έχει οδηγήσει σε κατηγορίες για υποκρισία, καθώς φαίνεται ότι τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα υπερισχύουν των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επιπλέον, το γεγονός ότι η ΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία ως “υποψήφια προς ένταξη” χώρα, παρά τις σοβαρές παραβιάσεις των δημοκρατικών αρχών, ενισχύει την αίσθηση της υποκρισίας.
Είναι σαφές ότι η σχέση ΕΕ-Τουρκίας είναι περίπλοκη και ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει μια δύσκολη πρόκληση. Ωστόσο, η κριτική για υποκρισία είναι δικαιολογημένη, καθώς η ΕΕ φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στα συμφέροντά της έναντι των δημοκρατικών αξιών που υποτίθεται ότι προασπίζει.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Μπορεί η Τουρκία να έχει μεγάλο στρατό, αλλά τον έχει χρησιμοποιήσει κατ’ επανάληψη για την κατοχή ενός μεγάλου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, για τον σφαγιασμό των Κούρδων, για τη βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας, για τη συμμετοχή σε πολεμικές δραστηριότητες στη Συρία, για την εμπλοκή στη Λιβύη κλπ. Κι όλα αυτά δεν είχαν καμιά σχέση με το ΝΑΤΟ παρά μονάχα με τα συμφέροντα της ίδιας της Τουρκίας
Είναι αλήθεια δηλαδή ότι οι στρατιωτικές ενέργειες της Τουρκίας συχνά υπερβαίνουν το πλαίσιο των νατοϊκών υποχρεώσεων και εξυπηρετούν πρωτίστως τα εθνικά της συμφέροντα. Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της ισχύ σε διάφορες περιφερειακές συγκρούσεις, οι οποίες έχουν προκαλέσει ανησυχίες στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες.
Ενέργειες όπως η εισβολή στην Κύπρο, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ, η εμπλοκή στη Λιβύη και η υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο με την Αρμενία, έχουν δημιουργήσει έντονες αντιδράσεις και έχουν επιδεινώσει τις σχέσεις της Τουρκίας με αρκετούς από τους γείτονές της.
Ωστόσο, το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία σημαντικό μέλος. Έχει καταντήσει γελοίο να προβάλλεται ως ισχυρό επιχείρημα ότι η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο γεωγραφικό σημείο, που συνδέει την Ευρώπη με την Ασία, ελέγχει τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα. Και δεν μπορεί κανείς να την βάλει σε κάποιους κανόνες;
Όσο για τη στρατιωτική της ισχύ, και τον μεγάλο στρατό, οι Ευρωπαίοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Αυτοί τους πουλάνε όπλα, τανκς, αεροπλάνα και άλλον στρατιωτικό εξοπλισμό. Μεγιστοποιούν την ισχύ της για ποιο λόγο; Θα μας επιτεθεί το Ισραήλ, η Αρμενία, η Συρία, το Ιράκ ή το Αζερμπαϊτζάν; Ποιον κοροϊδεύουν;
Προβάλλεται επίσης ως επιχείρημα ότι η Τουρκία διαδραματίζει ρόλο στην αντιμετώπιση απειλών όπως η τρομοκρατία και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή. Αυτό κι είναι αστείο. Στην αστάθεια της Μέσης Ανατολής υπεύθυνη είναι και η Τουρκία!!! Στο θέμα της τρομοκρατίας ο ρόλος της είναι κυριολεκτικά θολός. Ξέρουμε πολύ καλά ότι ο Ερντογάν σκηνοθετεί καταστάσεις ανύπαρκτες, μπορεί να συλλαμβάνει άσχετους πολίτες ως δήθεν τρομοκράτες. Είναι αρκετό το χάρτινο πραξικόπημα που σχεδίασε για να εξοντώσει χιλιάδες αντιπάλους του. Και πιο κραυγαλέο το τελευταίο περιστατικό με τη σύλληψη και φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου.
Παρά τις ανησυχίες που προκαλούν οι ενέργειες της Τουρκίας, το ΝΑΤΟ προσπαθεί να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και να προωθήσει τον διάλογο. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η σχέση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας είναι περίπλοκη και ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των συμμάχων.
