Μόλις αυτά εγκριθούν και από το Συμβούλιο της ΕΕ, τα κονδύλια από τα Ταμεία Περιφερειακής Ανάπτυξης θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πιο ευέλικτο τρόπο για την αποκατάσταση ζημιών έπειτα από φυσικές καταστροφές και τα κοινωνικά ταμεία θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν την υγειονομική περίθαλψη και τις βασικές ανάγκες, ενώ οι ζημιές για τους γεωργούς, τους δασοκαλλιεργητές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας θα μπορούν να αντισταθμιστούν.
Σκοπός και των δύο νομοθετημάτων είναι επίτευξη «ταχείας χρηματοδότησης από την ΕΕ των μέτρων ανοικοδόμησης έπειτα από φυσικές καταστροφές που σημειώθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. Άλλωστε και οι δύο προτάσεις για τα εν λόγω ευρωπαϊκά νομοθετήματα υποβλήθηκαν «στον απόηχο των πλημμυρών και των πυρκαγιών στην Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη τον Σεπτέμβριο του 2024».
Χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση
Συγκεκριμένα, η πρόταση Περιφερειακής Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ανασυγκρότηση («RESTORE») επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να διοχετεύουν ευκολότερα πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα ταμεία συνοχής στην ανασυγκρότηση των καταστροφών. Στο πλαίσιο αυτό, πόροι της ΕΕ θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν έργα ανάκαμψης σε ποσοστό έως και 95% του συνολικού κόστους τους, ενώ για την παροχή ταχείας ρευστότητας σε όσους την έχουν ανάγκη, θα διατίθεται, επίσης, πρόσθετη προχρηματοδότηση ύψους έως 25% του συνολικού ποσού.
Η πρόταση θα επιτρέψει την πιο ευέλικτη χρήση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων εργασίας, τη στήριξη της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την κάλυψη βασικών αναγκών.
Τα μέτρα ευελιξίας θα ισχύσουν για τις καταστροφές που σημειώθηκαν το 2024 ή το 2025. Το 2025, οι αλλαγές που επιφέρει η νομοθεσία αναμένεται να κινητοποιήσουν χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, με εμπροσθοβαρείς πληρωμές για την περίοδο 2025-2027.
Η πρόταση «RESTORE» εγκρίθηκε με 638 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 5 αποχές.
Ανάκαμψη για τη γεωργία και τη δασοκαλλιέργεια
Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ με μη δαπανηθέντα χρήματα από προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης θα είναι σε θέση να επιταχύνουν τη χρήση αυτών των κονδυλίων για την αποζημίωση των απωλειών γεωργών, δασοκαλλιεργητών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς αυτούς και υπέστησαν ζημίες τουλάχιστον 30% του παραγωγικού δυναμικού τους. Τα χρήματα αυτά θα καταβάλλονται με εφάπαξ πληρωμές και θα καλύπτονται πλήρως από κονδύλια της ΕΕ. Οι πληρωμές προς τους δικαιούχους θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του 2025.
Η πρόταση ενίσχυσης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) εγκρίθηκε με 644 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 3 αποχές.
Και οι δύο νομοθετικές πράξεις πρέπει να εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο και ο κανονισμός «RESTORE» θα τεθεί σε ισχύ μία ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η νομοθεσία για το ΕΓΤΑΑ την ημέρα της δημοσίευσής της.
Δηλώλεις εισηγητών
«Η νομοθεσία αυτή είναι πολύ σημαντική για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές», τόνισε ο συνεισηγητής για τον κανονισμό «RESTORE», ευρωβουλευτής της Πολωνίας και της Ομάδας του ΕΛΚ, Andrzej Bula. «Δείχνει ότι η ΕΕ μπορεί να κινηθεί γρήγορα και ευέλικτα και ότι μπορούμε να δώσουμε πραγματική βοήθεια στους Ευρωπαίους συμπολίτες μας. Η βοήθεια αυτή μπορεί πλέον να καταστεί άμεσα διαθέσιμη», δήλωσε.
«Μία μέρα αφού το Κοινοβούλιο εξέφρασε την αμέριστη στήριξή του προς τα θύματα του άνευ προηγουμένου κυκλώνα στη Μαγιότ, εγκρίναμε τον κανονισμό RESTORE για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε τα θύματα αυτής της καταστροφής και άλλων σαν αυτή, προκειμένου να ξαναχτίσουν αυτά που έχασαν», είπε ο συνεισηγητής για τον κανονισμό «RESTORE», ευρωβουλευτής της Γαλλίας και την Ομάδας της Αριστεράς, Younous Omarjee. «Πρέπει να προσαρμόσουμε την αντιμετώπιση των καταστροφών και την περιφερειακή πολιτική μας στις νέες πραγματικότητες της κλιματικής αλλαγής. Η αποκατάσταση θα μας επιτρέψει να ανταποκριθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά σε μελλοντικές καταστροφές», προσέθεσε.
«Αρκετές χώρες επλήγησαν από φυσικές καταστροφές το 2024. Η απτή βοήθεια που παρέχει η ΕΕ είναι απολύτως απαραίτητη τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τους πολίτες. Η σημερινή απόφαση θα βοηθήσει πολλά κράτη μέλη να αποδεσμεύσουν ταχύτερα τα μη δαπανηθέντα κεφάλαια για όσους τα χρειάζονται επειγόντως», δήλωσε η εισηγήτρια για τον κανονισμό για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ευρωβουλευτής από την Τσεχία και την Ομάδα των Συντηρητικών, Veronika Vreciova.
