Ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο με… άγριες διαθέσεις απειλώντας να ανατρέψει την παγκόσμια τάξη και να οικοδομήσει μια νέα αμερικανική «αυτοκρατορία», από τον Παναμά μέχρι τη Γροιλανδία. Ωστόσο, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico, οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες της Ευρώπης αρνούνται να εκδηλώσουν την οργή τους προς τον Αμερικανό πρόεδρο.
Εξ ου και οι υποτονικές αντιδράσεις των Βρυξελλών στα όσα εξήγγειλε ο Τραμπ στην τελετή ορκωμοσίας του, στις απειλές που εκστόμισε και στο μπαράζ διαταγμάτων που υπέγραψε – μεταξύ άλλων για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενώ και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν τον ανέφερε καν ονομαστικά στην ομιλία της στο Νταβός.
Αναφορικά με τα τρία μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι μέχρι στιγμής σιωπηλός.
Ποια είναι αυτά: η συνεχιζόμενη υποστήριξη προς την Ουκρανία, οι σαρωτικοί νέοι δασμοί των ΗΠΑ και το μέλλον του ΝΑΤΟ ως ομπρέλα ασφαλείας της ηπείρου.
Η ήρεμη αντίδραση προς το πρόσωπο του Τραμπ είναι όμως σκόπιμη και μέρος της τακτικής της ΕΕ. Η Ευρώπη δεν θέλει να ξεκινήσει καβγάδες με τον απρόβλεπτο νέο Αμερικανό πρόεδρο και κατανοεί ότι η δημόσια αντιπαράθεση μόνο μπούμερανγκ μπορεί να γυρίσει.
«Χρειάζεται ψυχραιμία», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός την Τρίτη.
«Είναι απολύτως σαφές ότι ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνησή του θα κρατήσουν τον κόσμο σε εγρήγορση τα επόμενα χρόνια, στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική, στην εμπορική πολιτική, στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και σε πολλούς άλλους τομείς».
Όμως η αλαζονεία της Ευρώπης δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως υποχωρητικότητα, με τον Σολτς να τονίζει πως: «Μπορούμε και θα τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά χωρίς περιττό ενθουσιασμό και αγανάκτηση».
Η Ευρώπη πιο έτοιμη για τη δεύτερη θητεία Τραμπ
Αλλά, εκτός του ότι δεν επιζητούν τσακωμούς με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, οι Ευρωπαίοι έχουν προετοιμαστεί καλύτερα αυτή τη φορά για προστριβές με την Ουάσιγκτον απ’ ό,τι στην πρώτη θητεία του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Εδώ και μήνες οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο καταστρώνουν σχέδια σε περίπτωση που ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ, ελπίζοντας από τη μία να πειστεί ο Τραμπ να μην επιβάλει τιμωρητικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, και έχοντας έτοιμη από την άλλη μια ευρεία γκάμα αντιποίνων, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το μέσο.
Λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ υπέδειξε ήδη στην ΕΕ με ποιον τρόπο μπορεί να αποφύγει τα χειρότερα: «Το μόνο πράγμα που μπορούν να κάνουν γρήγορα είναι να αγοράσουμε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριό μας».
Ήδη η Κομισιόν λαμβάνει στα σοβαρά υπόψη της την πρόταση αυτή και θα συζητήσει το θέμα άμεσα με τους συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου. «Θέλουμε να ανοίξουμε δίαυλο επικοινωνίας μαζί τους και να δούμε πώς θα κινηθούμε. Η προτεραιότητα είναι να το συζητήσουμε νωρίς, να μιλήσουμε για τα κοινά συμφέροντα και μετά να είμαστε έτοιμοι για διαπραγμάτευση», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια, Άννα-Κάισα Ιτκόνεν.
Το Ουκρανικό
Όσον αφορά στο Ουκρανικό, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ανάμεσά τους και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, καταστρώνουν σχέδια για να δείξουν πως είναι έτοιμοι να επωμιστούν το αναλογούν βάρος και να διαπραγματευτούν μελλοντικές συμφωνίες με τον Τραμπ, ώστε να του αποδείξουν ότι είναι αξιόπιστοι εταίροι κι όχι «τζαμπατζήδες».
Ο Αμερικανός πρόεδρος κινείται με γνώμονα το συμφέρον μάλλον, παρά τις αρχές, και δεν τον συμφέρει να φανεί ότι νίκησε ο Πούτιν και εκείνος ήταν ο χαμένος σε μια κακή συμφωνία, όπως το έθεσε ανώτερος αξιωματούχος. Αλλά, πέραν του πλήγματος στο «εγώ» του Τραμπ, μια κακή συμφωνία για το Ουκρανικό θα άνοιγε πιθανώς την όρεξη και της Κίνας, κάτι που ο αμερικανός πρόεδρος δεν θα το ήθελε.
Οι Ευρωπαίοι δεν ξεχνούν τις απειλές του Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Τον περασμένο μήνα πρότεινε αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών της Συμμαχίας στο 5% του ΑΕΠ τους από το 2% σήμερα – στόχος τον οποίο πολλά ευρωπαϊκά κράτη «δεν έχουν πιάσει» ακόμη.
Την Τρίτη, η Εσθονία και η Γαλλία πρόσθεσαν τις φωνές τους σε εκείνες που υποστηρίζουν πως πρέπει να γίνουν υψηλότερες δαπάνες για την άμυνα.
«Το γεγονός ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για την άμυνα σε επίπεδο ΕΕ, σίγουρα δεν αποτελεί καινοτομία και συνδέεται περισσότερο με την απειλή του Πούτιν και της Ρωσίας παρά με το ποιος είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.
Όπως και να ‘χει, η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία, αναμφίβολα, έφερε τους Ευρωπαίους ενώπιον μιας νέας πραγματικότητας.
