«Πόσο εύκολο είναι να απομακρύνουμε και να σβήσουμε κάθε παράσταση που είναι ή ενοχλητική ή ξένη προς εμάς, και μεμιάς να βρεθούμε σε πλήρη γαλήνη!
Κρίνε τον εαυτό σου άξιο για κάθε λόγο και έργο που είναι σύμφωνο με τη φύση, και να μη σε περισπούν οι κατηγορίες ή τα λόγια που ακολουθούν εκ μέρους κάποιων, αλλά, αν είναι να γίνει ή να ειπωθεί κάτι καλό, να μην το θεωρείς ανάξιο για τον εαυτό σου. Γιατί εκείνοι έχουν το δικό τους ηγεμονικό μέρος της ψυχής και χρησιμοποιούν τη δική τους ορμή. Μην κοιτάς αυτά, αλλά ολοκλήρωσε την ευθεία οδό σου, ακολουθώντας τη δική σου και την κοινή φύση, που αμφότερες έχουν μία και μοναδική οδό» (σελ. 91).
«Πρέπει να αποδέχεσαι για δύο λόγους ότι σου συμβαίνει. Ο πρώτος, επειδή σ’ εσένα συνέβη και για σένα δημιουργήθηκε και σχετίστηκε κατά κάποιο τρόπο μ’ εσένα, προερχόμενο άνωθεν, από τις αρχαιότατες αιτίες, ο δεύτερος επειδή ότι συμβαίνει στον καθένα ξεχωριστά, είναι η αιτία της ευόδωσης, της ολοκλήρωσης και της σταθερότητας αυτού που κυβερνά το σύμπαν. Γιατί, το σύνολο καθίσταται ανάπηρο, αν αποκόψεις ακόμα και μικρό μέρος της συνάφειας και της συνέχειας τόσο των μερών όσο και των αιτίων. Μάλιστα αποκόπτεις και κατά κάποιο τρόπο καταργείς, όσο εξαρτάται από σένα, το σύνολο, όταν δυσανασχετείς.
Μη νιώθεις αποστροφή, μην απαυδάς, μην απελπίζεσαι, αν αποτυγχάνεις στο να κάνεις τα πάντα σύμφωνα με τις ορθές ιδέες, αλλά στις περιπτώσεις αποτυχίας πρέπει να επανέρχεσαι και να ευχαριστιέσαι αν οι πιο πολλές ενέργειές σου είναι σύμφωνες με την ανθρώπινη φύση, και να αγαπάς το έργο στο οποίο επιστρέφεις, και να μην επιστρέφεις στη φιλοσοφία σαν σε δάσκαλο, αλλά όπως ο άνθρωπος που νοσεί στους οφθαλμούς καταφεύγει προς το σφουγγάρι και το αβγό, όπως κάποιος άλλος άρρωστος προς τα κατά πλάσματα ή προς τα επιθέματα. Γιατί έτσι δεν θα κάνεις επίδειξη της πειθαρχίας σου στη λογική, αλλά απλώς θα ανακουφιστείς με αυτή. Να θυμάσαι ότι η φιλοσοφία θέλει μόνο αυτά τα οποία θέλει η φύση σου, εσύ όμως ήθελες κάτι άλλο, όχι σύμφωνο με τη φύση. Ναι, διότι τι είναι πιο ευχάριστο από αυτά; Αλλά αυτός δεν είναι ο λόγος για τον οποίο η ηδονή οδηγεί σε σφάλματα; Δες λοιπόν μήπως είναι πιο ευχάριστες η μεγαλοψυχία, η ελευθερία, η απλότητα, η ευγνωμοσύνη, η θεοσέβεια. Τι είναι πιο ευχάριστο από την ίδια τη φρόνηση, αν σκεφτείς την ασφάλεια και την επιτυχία που έχει στα πάντα η ικανότητα της αντίληψης και της γνώσης;» (σελ. 95-97).
«Να σκέφτεσαι συχνά την ταχύτητα με την οποία τα πράγματα και τα γεγονότα έρχονται καταπάνω μας κι εξαφανίζονται. Η ύπαρξη είναι σαν ποταμός σε διαρκή ροή, οι ενέργειές της σε συνεχείς μεταβολές και τα αίτια σε αναρίθμητες αλλαγές και σχεδόν τίποτα δεν υπάρχει σταθερό και κοντινό μας, και η απειρότητα του παρελθόντος και του μέλλοντος μέσα στην οποία εξαφανίζονται τα πάντα, είναι αχανής. Δεν είναι λοιπόν ανόητος εκείνος που υπερηφανεύεται με αυτά ή που αφήνει το μυαλό του να παρασυρθεί ή παραπονιέται σαν να αντιμετωπίζει ένα χρόνιο και μεγάλης διάρκειας πρόβλημα;» (σελ. 103).
«Όταν σε αναγκάσουν τα πράγματα που σε περιβάλλουν να ταραχτείς κάπως, αποτραβήξου γρήγορα στον εαυτό σου και μη βγαίνεις από τον ρυθμό σου περισσότερο από όσο απαιτούν οι ανάγκες γιατί θα έχεις περισσότερη αρμονία, αν συνέχεια επανέρχεται σε αυτήν» (σελ. 113).
«Ορισμένα πράγματα σπεύδουν να γίνουν, άλλα σπεύδουν να παρέλθουν και, από αυτό που γίνεται, κάτι έχει κιόλας εξαφανιστεί. Ροές και αλλοιώσεις ανανεώνουν διαρκώς τον κόσμο, όπως ακριβώς η αδιάλειπτη φορά του χρόνου καθιστά πάντα νέα την άπειρη διάρκεια. Μέσα σε αυτόν τον ποταμό, όπου η στάση δεν είναι δυνατή, ποιο από τα πράγματα αυτά που περνούν τρέχοντας θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε; Είναι σαν κάποιος να άρχιζε να αγαπά ένα μικρό σπουργίτι από όσα πετούν και φεύγουν, κι αυτό να έχει κιόλας εξαφανιστεί από μπροστά του. Κάτι παρόμοιο είναι και η ζωή του καθενός, σαν τον ατμό που ανεβαίνει από το αίμα και σαν την εισπνοή αέρα, γιατί όπως είναι το να εισπνέουμε μια φορά τον αέρα και να τον εκπνέουμε, πράγμα που κάνουμε κάθε στιγμή, έτσι είναι και το να δώσεις πίσω όλη την αναπνευστική ικανότητα, που απέκτησες μόλις χτες με τη γέννησή σου, εκεί από όπου αρχικά την απέσπασες» (σελ. 115).
«Αν κάτι σου είναι δύσκολο να το εκτελέσεις μη θεωρείς ότι αυτό είναι ακατόρθωτο για τον άνθρωπο. Αντίθετα, ότι είναι δυνατό και προσιτό στον άνθρωπο, να το νομίζεις εφικτό και για σένα» (σελ. 117).
«Εγώ κάνω το καθήκον μου, τα υπόλοιπα δεν μου δημιουργούν περισπασμούς, γιατί ή είναι άψυχα και χωρίς λογικό ή έχουν πλανηθεί και δεν ξέρουν τον δρόμο» (σελ. 119).
- Πηγή: Μάρκος Αυρήλιος. 2022. Τα Εις Εαυτόν. Εκδόσεις Κάκτος.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
