Ο Ζαν-Ζακ Μπουρλαμακί (Jean-Jacques Burlamaqui, 24 Ιουνίου 1694 – 3 Απριλίου 1748) ήταν Ελβετός νομικός και πολιτικός θεωρητικός, ο οποίος εκλαΐκευσε μια σειρά ιδεών που υποστήριξαν άλλοι στοχαστές.
Γεννημένος στη Γενεύη σε μια Καλβινιστική οικογένεια (καταγόταν από τον πλούσιο ιταλό έμπορο του 16ου αιώνα Francesco Burlamacchi της Λούκκα, ο οποίος εκτελέστηκε λόγω των δημοκρατικών του αισθημάτων), οι οποίοι είχαν καταφύγει εκεί για θησκευτικούς λόγους (religionis causa), σπούδασε νομικά και στα 25 του είχε οριστεί επίτιμος καθηγητής ηθικής και Φυσικών Νόμων στο πανεπιστήμιο της Γενεύης. Πριν αναλάβει την έδρα, ταξίδεψε μέσω της Γαλλίας και της Αγγλίας, και έκανε γνωριμίες με τους πιο επιφανείς συγγραφείς της περιόδου.
Με την επιστροφή του άρχισε να διδάσκει και σύντομα απέκτησε μεγάλη φήμη για την απλότητα του ύφους του και την ακρίβεια των απόψεών του. Συνέχισε να παραδίδει μαθήματα για 15 χρόνια, οπότε υποχρεώθηκε να παραιτηθεί εξαιτίας προβλημάτων υγείας. Οι συμπολίτες του τον εξέλεξαν μέλος του συμβουλίου του κράτους, και απέκτησε τόσο υψηλή φήμη για την πρακτική σοφία του, όση είχε για τις θεωρητικές του γνώσεις.
Έργα
Έργα του ήταν οι «Αρχές του Φυσικού Δικαίου» (Principes du droit naturel, 1747) και οι «Αρχές του Πολιτικού Δικαίου» (Principes du droit politique, 1751). Αυτά εκδόθηκαν πολλές φορές, και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ως εγχειρίδια. Το στυλ του Μπουρλαμακί είναι απλό και σαφές, και η διάταξη του υλικού καλή. Η θεμελιώδης αρχή του μπορεί να περιγραφεί ως ορθολογικός ωφελιμισμός και αποτελεί μια περίληψη σκέψεων ομοϊδεατών του θεωρητικών, ιδιαίτερα του Ρίτσαρντ Κάμπερλαντ και του Ούγκο Γκρότιους.
Η πραγματεία του Μπουρλαμακί «Οι Αρχές του Φυσικού και Πολιτικού Δικαίου» έχει μεταφραστεί σε έξι γλώσσες (πέρα από το γαλλικό πρωτότυπο) σε 60 εκδόσεις. Το όραμά του συνταγματισμού είχε σημαντική επίδραση στους Αμερικανούς «Πατέρες του Έθνους»: «Η πρόωρη αμερικανική σκέψη επέστησε επίσης την προσοχή στις ιδέες που κυκλοφορούν στην ήπειρο. Ο συγγραφέας που διαδραμάτισε το μεγαλύτερο ρόλο στη μετάδοση αυτών των ιδεών πάνω από τον Ατλαντικό ήταν ο ελβετός συγγραφέας Ζαν-Ζακ Μπουρλαμακί, ο οποίος τώρα έχει σχεδόν ξεχαστεί, αλλά ήταν κάποτε συγγραφέας με τεράστιες πωλήσεις». Για παράδειγμα, η κατανόησή του περί αλληλοελέγχου εξουσιών ήταν πολύ πιο εξελιγμένη και πρακτική από ό,τι εκείνη του Μοντεσκιέ, εν μέρει επειδή η θεωρία του Μπουρλαμακί περιείχε το σπέρμα του δικαστικού ελέγχου. Αναφερόταν συχνά ή παραφρασμένος, αν και λίγες μόνο φορές του αποδιδόταν, σε πολιτικά κηρύγματα κατά τη διάρκεια της προ-επαναστατικής περιόδου. Ήταν ο πρώτος φιλόσοφος που θεώρησε την αναζήτηση της ευτυχίας ως ένα φυσικό ανθρώπινο δικαίωμα, μια αρχή που ο Τόμας Τζέφερσον επανέλαβε αργότερα στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας
Η περιγραφή του Μπουρλαμακί για τα ευρωπαϊκά κράτη, ότι αποτελούν «ένα είδος δημοκρατίας, τα μέλη της οποίας, ανεξάρτητες, αλλά δεσμευόμενες από κοινό συμφέρον, συνεργάζονται για να διατηρήσουν την τάξη και την ελευθερία» αναφέρεται από τον Μισέλ Φουκώ σε διαλέξεις που έδωσε το 1978 στο Collège de France στο πλαίσιο της συζήτησης περί διπλωματίας και δικαίου των εθνών.
